W dniach 1-2 grudnia 2016 roku w Centrum Kongresowym Ossa w Rawie Mazowieckiej miała miejsce konferencja poświęcona podejściu i działaniu LEADER w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Konferencja została zorganizowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i adresowana była do instytucji zaangażowanych we wdrażanie podejścia LEADER.

Liczny udział wzięli w niej przedstawiciele Lokalnych Grup Działania funkcjonujących na terenie kraju oraz przedstawiciele Samorządów Wojewódzkich. Obecni byli m.in.: Ryszard Zarudzki Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Dariusz Nieć Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Magdalena Zdunek Naczelnik Wydziału Leader Departamentu Działań Delegowanych w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ryszard Kamiński Prezes Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich. Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego reprezentował Arkadiusz Janowicz p.o. Zastępcy Dyrektora Wydziału Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania POJEZIERZE RAZEM mieli zaszczyt reprezentować: Ryszard Jasionas Sekretarz Zarządu LGD POJEZIERZE RAZEM oraz Dariusz Siubdzia Dyrektor Biura LGD.

Celem zorganizowanej konferencji była wymiana doświadczeń i podsumowanie wdrażania podejścia LEADER w Polsce w okresie 2007-2013, a także omówienie pierwszych doświadczeń z wdrażania podejścia LEADER w ramach Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) w obecnej perspektywie finansowej na lata 2014-2020 oraz wypracowanie rekomendacji dotyczącej przyszłej perspektywy finansowej na okres 2021-2027. Uczestnicy konferencji szeroko rozmawiali o doświadczeniach z realizacji programu PROW w zakresie wdrażania działania LEADER na obszarach wiejskich w poprzedniej perspektywie operacyjnej 2007-2013, a także debatowali o wyzwaniach jakie stawia przed Lokalnymi Grupami Działania nowe podejście w ramach instrumentu RLKS na lata 2014-2020.

Program pierwszego dnia konferencji obejmował między innymi takie zagadnienia, jak: przedstawienie Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju oraz Paktu dla Obszarów Wiejskich; Marka terytorialna - szansą rozwoju turystyki wiejskiej; podsumowanie wdrażania podejścia LEADER w Polsce w latach 2007-2013 w kontekście zadań realizowanych przez Samorządy Województw, ARiMR oraz MRiRW; omówienie wyników ewaluacji ex post Osi 4 LEADER PROW 2007-2013 i rekomendacje na przyszłość; dobre praktyki LGD jako inspiracja na okres programowania 2014-2020; LEADER w Polsce a w Europie. Co nas różni a co łączy?; Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność oraz polityka rolna po 2020 - Wyzwania i kierunki rozwoju dla obszarów wiejskich – podsumowanie ustaleń w ramach CORK 2 oraz Manifestu Wiejskiego. Drugi dzień spotkania LGD-ów poświęcony był w dużej części warsztatom praktycznym, które cieszyły się, jak się okazało wielkim zainteresowaniem uczestników, podczas których w grupach omawiano założony na wstępie cel w postaci identyfikacji barier i wskazania propozycji ich ograniczenia lub eliminacji, w następujących obszarach:

1. projekty grantowe,

2. funkcjonowanie LGD,

3. innowacyjność w projektach realizowanych w ramach lokalnych strategii rozwoju,

4. kryteria wyboru projektów w kontekście analizy SWOT, celów i wskaźników zawartych w lokalnych strategii rozwoju.

Wśród prelegentów prezentacji przedstawianych i szeroko omawianych podczas konferencja znaleźli się m.in.:

- Joanna Gierulska – Z-ca Dyrektora Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – prezentacja „Podsumowanie wdrażania podejścia LEADER w Polsce w latach 2007-2013 w kontekście zadań realizowanych przez Samorządy Województw, ARiMR oraz MRiRW”;

- Iza Grabowska, EGO – Evaluation for Government Organizations S.C – prezentacja „Wyniki ewaluacji ex post Osi 4 LEADER PROW 2007-2013, rekomendacje na przyszłość”;

- Elżbieta Filipowicz – Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego – prezentacja „Rozwój lokalny kierowany przez społeczność w praktyce na przykładzie województwa kujawsko - pomorskiego i podlaskiego”;

- Małgorzata Wiśniewska – Z-ca dyrektora Departament Spraw Społecznych i Zdrowia, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego – prezentacja „Rozwój lokalny kierowany przez społeczność w praktyce na przykładzie województwa kujawsko- pomorskiego i podlaskiego”; czy

- Urszula Budzich Tabor – przedstawiciel Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich (FAOW)– prezentacja „LEADER w Polsce a Europie. Co nas różni a co łączy?”.

Podczas konferencji wyrażono nadzieję, że instrument RLKS zastosowany w obecnej perspektywie finansowej na lata 2014-2020, a oparty na założeniach i metodzie LEADER-a poprzez uproszczenie procedur i wzrost zadań w zakresie animacji i integracji społecznej stanie się sprawną metodą wzmacniania kapitału społecznego na obszarach wiejskich, a także przyczyni się skutecznie do pobudzenia i wzrostu aktywizacji zawodowej ludności z terenów wiejskich poprzez wzrost ich przedsiębiorczości oraz finalnie wpłynie na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich objętych funkcjonowaniem Lokalnych Grup Działania. Reasumując, RLKS – czyli Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność to LEADER, a LEADER to LUDZIE, i zafunkcjonuje on tylko wtedy, gdy w tym samym czasie spotkają się ludzie z chęcią do działania i podejmowania wyzwań, ludzie z chęcią do współpracy i ludzie mający wiarę, że to co robią i robić będą ma sens i znaczenie.

Zwrócono również uwagę na tzw.: „kamienie milowe” jakie stoją przed Lokalnymi Grupami Działania, w tym na określony w umowach ramowych stopień i zakres realizacji Lokalnych Strategii Rozwoju oraz stopień osiągnięć realizacji uprzednio zaplanowanych wskaźników, a co za tym idzie ewentualne możliwości dopuszczania aneksowania LSR-ów.

Zakończenie konferencji zwieńczyło podsumowanie warsztatów przez moderatorów i osoby prowadzące warsztaty poprzez prezentację wniosków i wypracowanych rekomendacji, a merytoryczna dyskusja uczestników spotkania podsumowała tematy poruszane na konferencji. Uczestnicy konferencji zgodni byli co do pierwotnych założeń podejścia LEADER, które oparte jest o 7 podstawowych cech, tj.: oddolność-szeroki udział lokalnej społeczności w tworzeniu i realizacji strategii; terytorialność-LSR opracowana i przygotowana dla danego spójnego i określonego obszaru; zintegrowanie-współpraca różnych grup interesu czy łączenie różnych dziedzin gospodarki; decentralizacja zarządzania i finansowania; innowacyjność-w skali lokalnej; partnerstwo-LGD-jako lokalne partnerstwo w ramach trójsektorowości, w którym uczestniczą podmioty sektora społecznego, publicznego i gospodarczego i sieciowanie/współpraca-wymiana doświadczeń i rozpowszechnianie dobrych praktyk. Konferencja była doskonałą i świetną platformą do wymiany doświadczeń oraz dobrych praktyk pomiędzy uczestniczącymi w niej przedstawicielami Lokalnych Grup Działania z terenu całej Polski.

Dodatkowe informacje na temat przedmiotowej konferencji znajdą Państwo na stronie internetowej www.konferencjaleader.pl

Tekst: Dariusz Siubdzia
Fot.: Grażyna Zaremba-Szuba i Magdalena Kurpinowicz